Vieringen in de Veertigdagentijd, werken met symbolen
De vijf zondagen in de veertigdagentijd nodigen ons uit tot bezinning op de weg van Jezus en op onze eigen weg van geloof. De thema’s van de zondagen kunnen worden uitgediept door het werken met symbolen. Bij iedere zondag staan suggesties voor het werken met symboliek. Het is mooi als de symboliek in de loop van de weken wordt opgebouwd rond het liturgisch centrum of op en bij een viertafel. Als dit niet mogelijk is, kan de symboliek ook los van elkaar gebruikt worden. We geven iedere week concrete suggesties voor symboliek en een begeleidende tekst ter bezinning. Die tekst kan naar eigen inzicht in de viering worden ingepast, bij de begroeting, de overweging of als een moment van bezinning na de communie.
1e zondag in de Veertigdagentijd: Jezus als kompas
Symboliek
Maak een kompas van karton en leg dit op een mooie doek, of leg een echt kompas in het midden. Of zoek afbeeldingen van een kompas en knip deze uit. Zet er bloemen bij (een boeket in één vaas of losse bloemen in enkele vazen) om er een mooi geheel van te maken.
Tekst ter bezinning
We kunnen in het leven alle kanten op.
Noord, zuid, oost of west: welke wegen gaan we allemaal?
Welke richting staat ons voor ogen?
Vastentijd is oefentijd, om het kompas van het leven te leren lezen.
Er zijn veel bedreigingen die ons afleiden van het wezenlijke.
Onze onderlinge relaties staan vaak op het spel:
we willen macht hebben over de ander;
we willen het grootste, het beste voor onszelf;
we willen onkwetsbaar zijn…
Als deze bedreigingen ons in hun greep krijgen, worden we ‘des duivels’.
Als we deze bedreigingen kunnen hanteren, ontstaat er een nieuw perspectief:
een menswaardige samenleving.
Dan zijn we niet langer elkaars rivaal, maar partners omwille van dit perspectief.
Een menswaardige samenleving: dat is een goddelijke belofte.
Jezus baande de weg, in het spoor van de zwervende Arameeërs van weleer.
Zijn levensweg is ons kompas.
Wij staan steeds opnieuw voor de keuze: weerstand bieden aan de machten die ons bedreigen
of hieraan ten gronde gaan.
Het kompas is er, laten we de tijd nemen om te oefenen!
2e zondag in de Veertigdagentijd: Met een doel voor ogen?
Symboliek
Bouw voort op het versierde midden met het kompas of drapeer voor deze zondag een aantal gekleurde doeken in het midden. Kies een trap uit en zet die in het midden. Maak eventueel met kinderen van vouwblaadjes een aantal muizentrappetjes en leg die er omheen. Zet waxinelichtjes op de treden van de trap of tussen de muizentrappetjes. Als er voldoende ruimte is, is een hogere trap des te indrukwekkender. De grootte van de trap kan variëren van een opstapje tot een keukentrap of een uitschuiftrap. Als er wordt voortgebouwd op de eerste zondag, leg dan het kompas boven op de trap of dichtbij een kaars die tussen de muizentrappetjes ligt.
Tekst ter bezinning
Soms zoeken we nieuw zicht op het leven.
Dan kun je de berg op gaan, daar zie je anders.
De stilte omgeeft je.
Je kunt verder kijken, je blik wordt ruimer.
Het leven komt in een ander licht te staan.
Het klimmen is vermoeiend, maar boven word je beloond.
Je zou er wel willen blijven, zo mooi is het.
Maar dan mis je je doel in het leven.
Jezus gaat regelmatig de berg op,
veel hoger dan deze trap.
Zo is Hij dicht bij God.
Op de berg is er de bemoediging,
om het engagement hier op aarde vorm te geven.
Laten we daarom steeds weer terugkeren,
handen en voeten geven aan deze mooie ervaringen
en ons inzetten voor onze medemensen, waar ook ter wereld.
3e Zondag in de Veertigdagentijd: Het vuur brandend houden, ondanks weerstand
Symboliek
Bouw voort op de symboliek van de eerste en de tweede zondag, en zet een grote cactus of vetplant op de trap of op de doeken op de grond. Zet er op deze zondag één grotere kaars bij en ruim de andere kaarsen en waxinelichtjes op. De plant mag op sterven na dood zijn, want dit roept het beeld op van het brandende braambos, maar ook van de onvruchtbare vijgenboom.
Als er geen geschikte plant te vinden is, kan ook een afbeelding van het brandende braambos geprojecteerd worden met een beamer, bijvoorbeeld de afbeelding van Sieger Köder.
Tekst ter bezinning
Het leven zit wel eens tegen, soms zit het heel erg tegen.
De kranten staan er vol mee.
Erger is het als het kwade ons zelf of een dierbare treft.
Hoeveel vertrouwen is er over, als het leven moeilijk is?
Als alles dor en droog wordt?
Durven we geloven in nieuwe kansen?
Zetten wij ons eigen leven daarvoor op het spel?
Mozes ging die weg, met twijfel én vertrouwen.
Jezus daagt uit om de goede keuzes te maken,
om te leven met vertrouwen en doorzettingsvermogen.
Op weg naar Pasen mogen we oefenen:
het verdorde leven kleine beetjes water geven;
kleine stapjes die uiteindelijk perspectief openen.
We zouden opnieuw en op nieuwe wijze
weer in vuur en vlam kunnen geraken.
4e Zondag in de Veertigdagentijd: Op een doodlopend spoor?
Symboliek
Zoek afbeeldingen van verkeersborden, knip deze uit en maak er een collage van. Of maak foto’s van verkeersborden en projecteer deze op een scherm. Of plak een afbeelding van een ‘doodlopende weg’ en van ‘eenrichtingsverkeer’ op kartonnen vellen en hang die centraal op. Als u voortbouwt op de symboliek van de vorige zondagen, ruim dan de gietertjes op. Zet links of rechts van de symboliek één verkeersbord neer van een ‘doodlopende weg’.
Tekst ter bezinning
Onderweg naar Pasen.
We kijken naar elkaar, we lezen de krant en kijken naar het journaal.
We zitten vol beelden.
Over hoe het hoort, hoe het moet, hoe het zal gaan.
Hoe gaat het eigenlijk met ons zelf?
Nemen we de tijd om tot ons zelf te komen?
Kennen we ons diepste zelf?
Weten we hoe we bedoeld zijn?
Soms moet je op weg gaan om dit te ontdekken.
Risico’s nemen en ervan leren.
Blijven zitten waar je zit kan tot veel onvrede leiden.
Een verkeerde weg inslaan is vervelend,
maar het kan ook veel creativiteit opleveren.
Want we kunnen altijd omkeren
en verder zoeken naar de Bron van leven.
Er is Iemand die van ons houdt, wat we ook doen of laten.
Dat mag ons troosten en bemoedigen,
op onze weg naar Pasen.
5e Zondag in de Veertigdagentijd: Weg van God
Symboliek
Maak met bruine en zwarte doeken een denkbeeldige weg door de ruimte. Leg her en der op de weg en langs de kant enkele stenen neer. Zet een grote schaal met veel waxinelichtjes klaar om tijdens de bezinning aan te steken.
Als u voortbouwt op de symboliek van de afgelopen weken: maak met de bruine en zwarte doeken verschillende wegen die uitkomen bij de symboliek in de ruimte. Zet het bord van de doodlopende weg op één van de wegen. Laat de kaars in het midden staan en zorg dat die de hele viering al brandt. Laat de wegen kronkelen en leg ook zijwegen, die nergens uitkomen. Het kan zo groot en zo klein als in de gemeenschap ter plaatse passend is. Zet een schaal met waxinelichtjes klaar en laat mensen tijdens het voorlezen van de onderstaande tekst lichtjes plaatsen op de verschillende wegen.
Tekst ter bezinning
Veertig dagen onderweg. Weten we nog waarheen?
Pasen: doortocht naar nieuw leven.
Maar onderweg zijn er zoveel keuzes mogelijk.
In onze tijd is er zoveel te kiezen.
Het is niet eenvoudig de goede weg te kiezen.
De weg van God is de goede weg,
maar hoe weet ik dat ik de weg van God ga?
Wetten geven wel houvast,
het zijn onze ANWB-borden onderweg.
Maar de borden moet je leren lezen
én je moet jouw bestemming kennen.
Soms ga je een zijweg in of neem je een omweg.
Ben je dan verloren voor Gods weg?
Jezus neemt er de tijd voor,
Hij zet ons aan het denken.
Een liefdevol oordeel opent nieuwe wegen naar God.
Dus laten we niet achterom kijken,
maar samen uitzien naar een nieuw begin.
Bron: Berne Media | Liturgie, Heeswijk 2013
